18-03-2021

Rick's gevoel - blog 6

Mijn zusje heeft een meervoudig gehandicapte dochter van zeventien. Een heerlijke meid die eigenlijk altijd vrolijk is. De zorgzwaarte groeit echter met de jaren, maar mijn zus zou mijn zus niet zijn, als ze daarover al had nagedacht. Samen met andere vrijwilligers zetten ze een woning op waar jongeren zoals mijn nichtje kunnen wonen en logeren. Het zal niemand verbazen dat het gebouw, een voormalige kerk, volhangt met camera’s. Niet alleen om gespuis buiten te houden, maar vooral om juist binnen de zorg te kunnen leveren die nodig is. 

Boven elk bed een camera 

De zorginstelling die mijn zusje opzette telt vijftien slaapkamers voorzien van tilliftsystemen en aangepaste bedden. In elke kamer helpt domotica om de juiste zorg te leveren. Zo gaat er een pieper af bij het personeel als één van de bewoners ’s nachts wakker is en geluid maakt en monitoren camera’s hoe de jongeren slapen. Elke morgen kijken medewerkers de beelden terug om te zien of er aanwijzingen zijn voor epilepsie, onrust of andere medische zaken. Zo kunnen zij met medicatie en hun aanpak inspelen op de manier waarop een nacht verlopen is voor een cliënt.    

Maar er is meer om je in de zorg druk om te maken. Uit onderzoek, ook in Nederland, blijkt dat 61% van de vrouwen (of meisjes) met een verstandelijke beperking seksueel misbruikt wordt, van de mannen is dat percentage iets lager, maar nog altijd 40%. Als oom besef ik  dat mijn nichtje meer kans maakt dat ze vroeg of laat een keer seksueel misbruikt wordt dan niet. Ik schrik daarvan! 

Gelukkig wordt er bij de zorginstelling van mijn nichtje alles aan gedaan om dit te voorkomen. Dat kan op een heleboel manieren en camera’s kunnen daarbij helpen. Hoewel beelden niet zomaar bekeken mogen worden omdat privacy ook nog eens een belangrijk item is, werkt alleen al het gevoel dat overal meegekeken wordt, preventief.  

De opties zijn eindeloos, maar… 

Niet alleen zorgpersoneel kan terugkijken, ook ouders kunnen meekijken. Dat kan bij een zorginstelling voor gehandicapten, maar bijvoorbeeld ook in ziekenhuizen en verpleeghuizen. Cameratoezicht kan bovendien helpen om eigendommen te beschermen. Maar de inbreuk op de privacy van alle betrokkenen is groot. De voorwaarden zijn dus ook strikt en op sommige plekken zal een camera altijd uit den boze zijn, denk aan een behandelruimte of toilet, omdat cliënten dan bloot in beeld kunnen komen. Nadenkend over seksueel misbruik, zou je juist ook daar controle willen hebben.  
Juridisch is het zo geregeld dat een zorginstelling een gerechtvaardigd belang moet hebben voor cameratoezicht. Dat kunnen bijvoorbeeld medische redenen zijn. Camera’s zijn dan overigens alleen toegestaan als een andere manier van controle niet mogelijk is. De betrokken